НА ДЕНЕШЕН ДЕН 4 ноември

1307.- Швајцарските кантони прогласија дека не ја признаваат хабзбуршката власт, што подоцна беше почеток на швајцарската држава.

1575.- Роден е Гвидо Рени, италијански сликар, припадник на Болоњската школа. Умре во Болоња, на 18 август 1642 година.

1650.- Роден е англискиот крал Вилијам III, кој во текот на влаедењето од 1689 до 1702 година помогна во јакнењето на граѓанските и деловни кругови и општо во капиталистичкото стопанство. За време на неговото владеење Англија повторно ја зазеде Ирска.

1840.- Роден е Огист Роден, француски скулптор. Се смета за основоположник на модерната европска скулптура. Неговата најголема заслуга е внесувањето на психолошкиот елемент и послободното третирање на скулпторската материја и на фигурата. Светлината е значаен фактор во неговата скулптура. Најпознати му се делата: "Мислител", "Бакнеж", "Граѓаните на Кале", "Балзак" и други. Умре на 17 ноември 1917 година.

1814.- Прогласен е норвешкиот Устав, со кој оваа земја стана независно кралство, поврзано со Шведска само преку персонална линија.

1847.- Умре германскиот композитор и диригент Феликс Менделсон, основач на конзерваториумот во Лајпциг, истакнат претставник на романтизмот. Како пијанист дебитираше на девет години, а на 15 години ја напиша првата симфонија. На 16 години напиша мајсторско дело, сценска музика за „Сонот на летната ноќ“. Дела: „Шкотска“, „Италијанска“, „Хебриди“ или „Фингаловата пештера“, „Песни без зборови“, „Концерт за виолина и оркестар во e-mol“, соло-песни, камерна музика и други.

1890.- Во Лондон беше отворена првата линија на подземна електрична железница во светот - метро. Второто метро во светот, а прво на европскиот континент беше будимпештанското, отворено во 1896 година.

1893.- Во Солун, со учество на истакнатите македонски револуционери Даме Груев, учител од селото Смилево, Петар Поп Арсов, учител од селото Богомила, д-р Христо Катарчев, лекар од Ресен, Иван Хаџи Николов, книжар од Кукуш, Андон Димитров, учител од селото Ајватово и Христо Батанџиев, учител од Гуменџа, е формирана Внатрешната македонска револуционерна организација (ВМРО). Најголемо дело на Организацијата беше Илинденското востание во 1903 година. На Рилскиот конгрес организацијата го доби називот Внатрешна македонско-одринска револуционерна организација (ВМРО). Покрај споменатите македонски револуцонери, носители на организацијата беа Гоце Делчев, Ѓорче Петров, Пере Тошев, Димо Хаџи Димов, Јане Сандански, Никола Карев и многу други револуционери.

1918.- Во Првата светска војна загина англискиот писател Вилфред Овен, во чија поезија најсилно ги осудува воените ѕверства. Значително влијаеше врз модерните англиски поети, посебно на Вистен Хју Одн и Стивен Спендер.

1918.- Силите на Антантата се согласиле со условите за капитулација на Германија во Првата светска војна, заснована на „14 точки“ предложени од претседателот на САД Вудро Вилсон.

1921.- Јапонскиот премиер Такаши Хар беше убиен во атентат.

1922.- Во долината на кралевите кај Луксор во Египет, англискиот археолог Хауард Картер го откри гробот на фараонот Тутанкамон.

1931.- Друштвото на народите ја обвини Јапонија за агресија врз Манџурија, а напуштањето на организацијата во март 1933 година уследи како одговор на Јапонија на осудата од страна на светската јавност.

1939.- На барање на претседателот Френклин Рузвелт, Конгресот го донесе законот за продажба на воени материјали врз основа на принципот „плати па носи“, што беше првиот чекор на САД за влез во Втората светска војна. Во март 1941 година тој закон е заменет со нов - за заем и наем - со уште поголеми привилегии за земјите кои се бореле против нацизмот.

1942.- Британската Осма армија на генералот Бернард Монтгомери ги победи германско-италијанските сили на Ел Алајмен (Африканскиот корпус на генералот Ервин Ромел) во Втората светска војна. Четири дена подоцна следеше исфрлувањето на сојузниците во северна Африка по што во мај 1943 година потполно ги уништија силите на Оската во Африка.

1944.- Единиците на НОВ на Македонија по борбите што ги водеа на приодите кон Битола го ослободија градот.

1946.- Основана е УНЕСКО (Организацијата на Обединетите нации за образование, наука и култура) заради решавање на проблемите со образованието во земјите погодени во Втората светска војна. Подоцна задачите на УНЕКСО беа проширени, посебно во заштита на културното и историското богатство и размена на научни работници и публикации. Република Македонија е примена за членка на УНЕСКО на 18 јули 1993 година, а Повелбата на УНЕСКО во Лондон ја потиша на 18 јуни 1993 година.

1952. - Републиканецот Двајт Ајзенхауер победи на изборите за претседател на САД, кој за време на двата четиригодишни мандата не се истакна посебно.

1956.- Советската армија ја задуши буната во Унгарија и наместо Имро Наѓ, кој засолниште побара во амбасадата на Југославија, претседател на владата стана Јанош Кадар.

1956.- Генералното собрание на ОН усвои резолуција за упатување на „сини шлемови“ на Блискиот Исток.

1966.- Најголемите поплави во историјата на Италија се случија на третина од нејзината територија при што штетите беа огромни. Во древниот град Фиренца значително беше оштетено културното богатство.

1974.- Претставници на над 100 земји на светот се собраа во Рим да ги разгледаат мерките за решение на проблемот на гладот во светот.

1976.- Велика Британија предложи независност на Јужна Родезија (сегашна Зимбабве) под владение на црнечкото мнозинство од 1 март 1978 година. До 165 година земјата беше британска колонија. Од април 1980 година Зимбабве е меѓународно призната земја со која раководи црнечкиот лидер Роберто Мугабе.

1979.- Исламски студенти во Техеран ја окупираа амбасадата на САД при што 52 службеници држеа 444 дена како заложници барајќи да им биде испорачан шахот Реза Пахлави, кој во тоа време се наоѓаше во болница во Каиро.

1980.- За претседател на САД беше избран републиканецот Роналд Реган, кој на оваа функција остана два мандата, бидејќи ги доби изборите и во 1984 година.

1983.- Во Либан загинаа повеќе од 40 израелски војници со детонација на камион полн со експлозив, која ја предизвика исламски терорист-самоубиец.

1984.- Првите слободни избори во Никарагва завршија со победа на Сандинистичкиот фронт кој освои 68 отсто од гласовите.

1995.- Убиен е израелскиот претседател Јицак Рабин, во моментот додека го напушташе мировниот митинг во Тел Авив на кој говореше. Беше шеф на владата од 1974 до 1977, и од јуни 1992 до убиството.

1996.- Умре Жан Бедел Бокаса, бивш самопрогласен цар на Централноафриканската Република. Роден е во 1921 година.

2000.- Умре Миле Ангеловски, македонски новинар. Роден е во селото Горна Бошва, Кавадаречко, во 1936 година.

2004.- Соединетите Американски Држави ја признаа Република Македонија под уставното име.

Posted in: На Денешен ден